Ομιλία του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Φ. Κουβέλη στην εκδήλωση της Ανανεωτικής Πτέρυγας του ΣΥΝ

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

• Συναντιόμαστε λίγες μέρες μετά τις ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου, νοιώθοντας τη μεγάλη απουσία. Τιμούμε και σήμερα το Μιχάλη Παπαγιαννάκη, το δικό μας Μιχάλη, τη σκέψη του, τους ανοικτούς ορίζοντές του. Ξέρουμε, και εκείνος το ήξερε, πόσο σφράγισε την συλλογική μας πολιτική πορεία, αλλά και την προσωπική για πολλούς από μας. Θα τον τιμούμε με τις πράξεις μας, με τη στάση μας.

• Συναντιόμαστε σήμερα καθώς ο πολιτικός χώρος του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ έχει εισέλθει σε φάση βαθιάς κρίσης.

Συναντιόμαστε για μια ακόμα φορά, μέλη και στελέχη του ΣΥΝ που ανήκουμε στην Ανανεωτική του Πτέρυγα, πολλοί φίλοι και φίλες που βρίσκονται πάντα κοντά μας, αγωνιστές και αγωνίστριες του ευρύτερου χώρου της Αριστεράς, που κράτησαν για χρόνια ζωντανή τη φλόγα της ανανέωσής της, σύντροφοι και συντρόφισσες του δημοκρατικού, του σύγχρονου και μεταρρυθμιστικού της ρεύματος. Σφίγγω δυνατά το χέρι των συντρόφων μας που είναι σήμερα μαζί μας.

Συναντιόμαστε σήμερα για να δούμε πώς διαμορφώνεται το νέο πολιτικό τοπίο και τι μπορούμε εμείς να πράξουμε για να αντιστοιχηθούμε με τις χιλιάδες αριστερούς πολίτες με έκδηλες αγωνίες για τη μελλοντική πορεία της αριστεράς και της χώρας μας.

• Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Οι κάλπες έστειλαν – και με την άνευ προηγουμένου αποχή – ισχυρά μηνύματα κριτικής και απόρριψης πολιτικών επιλογών που αφορούν σε όλα τα κόμματα. Σε όλα, και στον πολιτικό χώρο του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ. Συγχρόνως, με αντιφατικό τρόπο, οι ευρωεκλογές εξέφρασαν την αγωνία και την προσδοκία των πολλών πολιτών για μια νέα πορεία της χώρας μας.

Η μεγάλη υποχώρηση της επιρροής της ΝΔ θέτει ξανά στην ημερήσια διάταξη το περιεχόμενο της διακυβέρνησης της χώρας. Οι κεντρικές πολιτικές της κυβέρνησης είναι αποδεδειγμένα αντίθετες με τη βούληση της πλειοψηφίας του λαού. Η χώρα δεν μπορεί να κυβερνάται, και τώρα και στο μέλλον, από κυβερνήσεις που δεν στηρίζονται ούτε καν στο 40% όσων ψηφίζουν.

Απάντηση δημοκρατική και σύμφωνη με τη βούληση της πλειοψηφίας δεν είναι βεβαίως η επιστροφή στο παρελθόν. Η δικομματική εναλλαγή την οποία προσδοκά η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ είναι και αυτή μειοψηφική. Μειοψηφική διακυβέρνηση σημαίνει εφαρμογή μειοψηφικών πολιτικών. Σημαίνει πραγματικά αδύναμες κυβερνήσεις απέναντι στα ποικιλώνυμα κέντρα οικονομικής εξουσίας. Έτσι, καταλήγουν κυβερνήσεις και στελέχη τους στο ρόλο του μεσολαβητή παράνομων πράξεων σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος και της δημόσιας περιουσίας. Έτσι ζουν και βασιλεύουν τα σκάνδαλα, η αδιαφάνεια, η προσβολή και η λεηλασία του δημόσιου αγαθού και του δημόσιου χρήματος.

Δεν εθελοτυφλούμε. Η κάλπη των ευρωεκλογών δυνάμωσε ανησυχητικά την ξενοφοβική δεξιά του ΛΑΟΣ. Η άνοδος των ψήφων του είναι εν μέρει, μόνον, ψήφος διαμαρτυρίας. Η δυναμική του παρέμβαση στην ατζέντα της δημόσιας συζήτησης δυστυχώς σφράγισε τις πρώτες μετεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης. Μπορεί να μην σχηματίστηκε κυβέρνηση ΝΔ-ΛΑΟΣ, κίνδυνο που εγκαίρως και καίρια επισήμανε ο πάντα οξυδερκής Λεωνίδας Κύρκος, αλλά τη στολή της βίαιης εκστρατείας κατά των μεταναστών τη φόρεσε αμέσως η κυβέρνηση. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια εξέλιξη που επιβάλλει δημοκρατική εγρήγορση και ενωτικές πρωτοβουλίες αντιμετώπισης του ακροδεξιού χώρου.

Συγχρόνως υπογραμμίζουμε ότι στις ίδιες κάλπες εκδηλώθηκε η αναζήτηση νέων δρόμων. Η αξιοσημείωτη είσοδος των “Οικολόγων - Πράσινων” εκφράζει την αγωνία για το περιβάλλον, την αντίθεση στις πολιτικές που το καταστρέφουν, αλλά και υπογραμμίζει τις οικολογικές ασυνέπειες και ανεπάρκειες των άλλων δυνάμεων και του ΣΥΡΙΖΑ.

• Όσο για το ΣΥΡΙΖΑ και το ΣΥΝ δεν χωρούν μισόλογα.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη.

Η Ανανεωτική Πτέρυγα χαρακτήρισε το 4,7% καθαρή ήττα του ψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ και των επιλογών της ηγεσίας του ΣΥΝ. Είναι ήττα της πολιτικής του.

Η αποτυχία των εκλογικών στόχων που πρόσφατα τέθηκαν – τρίτη θέση, τρεις ή τέσσερις ευρωβουλευτές – είναι και οδυνηρή και σοβαρή.

Για πρώτη φορά στην ιστορία μας το ποσοστό στις ευρωεκλογές είναι χαμηλότερο των εθνικών εκλογών.

Οι αριθμοί δείχνουν απώλεια 120.000 ψηφοφόρων από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2007, ούτε ενάμισι χρόνο πριν.

Δεν πρόκειται για απώλειες περιφερειακές. Είναι απώλειες από το σώμα

του ανανεωτικού χώρου.

Το μέγεθος των απωλειών σε συνδυασμό με ποιοτικά στοιχεία για το ιδεολογικο-πολιτικό στίγμα, μας οδηγούν στο εξαιρετικά σημαντικό πολιτικό συμπέρασμα ότι στις 7 Ιουνίου εκδηλώθηκε αποφασιστικά και δυναμικά μεγάλη κρίση εκπροσώπησης στο δικό μας πολιτικό χώρο.

Χιλιάδες πολίτες και αγωνιστές, αγωνίστριες της ανανεωτικής αριστεράς δεν αναγνώρισαν τις δικές τους διακριτές πολιτικές απόψεις και ιδέες στις βασικές επιλογές που προσδιορίζουν την πολιτική της πλειοψηφίας και της ηγεσίας του χώρου. Και αρνήθηκαν να ψηφίσουν το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Ίδιες ενστάσεις και ανησυχίες εκφράζονται και από ένα μεγάλο κομμάτι της αριστεράς, που έφθασαν στην κάλπη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., χωρίς πολιτική έμπνευση, που ψήφισαν όμως ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με πολιτική ανοχή, γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες για μεγάλη συρρίκνωση και στο μέλλον.

Γι αυτό και τις αιτίες της ήττας, άρα και τις σχετικές ευθύνες, δεν θα τις βρούμε σε επιμέρους επικοινωνιακά λάθη, σε διαδικαστικά ζητήματα και τακτικούς χειρισμούς. Δεν τα υποτιμώ. Αυτά όμως δεν είναι η ουσία της μειωμένης εκλογικής απήχησης του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Η ουσία είναι η στρατηγική, οι πολιτικές θέσεις και δράση του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ. Αυτές έκριναν οι πολίτες. Γιʼ αυτές ψήφισαν ή απείχαν. Έκριναν τις βασικές επιλογές που σφράγισαν την πολιτική εικόνα του χώρου και έπληξαν, δυστυχώς, την ενότητά του.

• Εμείς καταθέτουμε σήμερα βασικές μας σκέψεις και τις θέτουμε στη βάσανο της δημόσιας κριτικής.

Το μήνυμα των ευρωεκλογών για τον ΣΥΝ ήταν καθαρό, δυνατό και ταυτόχρονα σήμα κινδύνου. Μήνυμα αποδοκιμασίας της πολιτικής του ΣΥΝ και ηχηρή προειδοποίηση για τις επόμενες εθνικές εκλογές.

Με τα δύο μεγάλα κόμματα να συγκεντρώνουν, για πρώτη φορά μετά τις ευρωεκλογές του 99, ποσοστά κάτω από 70%, με διάχυτη την αποδοκιμασία για την εφαρμοζόμενη πολιτική της ΝΔ και την αποστροφή για τα σκάνδαλα και τη διαφθορά, με την αποτυχία του ΠΑΣΟΚ να δώσει δημοψηφισματικό χαρακτήρα στις εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έπεισε. Δεν έπεισε ότι είναι κάτι διαφορετικό από τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, αλλά κυρίως δεν έπεισε ότι μπορεί να αποτελέσει δύναμη διεξόδου, δύναμη εγγύησης για μια διαφορετική πορεία της χώρας.

Είχαμε επισημάνει από καιρό τα σοβαρά πολιτικά ζητήματα που συνόδεψαν τον ΣΥΝ από το τακτικό του συνέδριο και μετά, όλη την προηγούμενη περίοδο.

Από την πρώτη κιόλας φάση υλοποίησης των κατευθύνσεων του συνεδρίου, κατευθύνσεων της πλειοψηφίας βεβαίως, αφού η Ανανεωτική Πτέρυγα τις είχε καταψηφίσει, φάνηκαν τα τεράστια αδιέξοδα του γενικού μας προσανατολισμού. Δεν διαμορφώθηκε ποτέ ένα σαφές και σταθερό πολιτικό σχέδιο με συγκεκριμένους στόχους και με αναφορά στο μπλοκ των πολιτικών δυνάμεων που θα το υλοποιήσουν.

Όταν εκφραζόταν η απόλυτη αδιαφορία μας για το θέμα της διακυβέρνησης της χώρας και επιχειρούσαμε υπό την πίεση των πραγμάτων να απαντήσουμε στο μέγα αυτό ζήτημα, το εναλλασσόμενο γαϊτανάκι των εκδοχών που εκπέμπαμε, όταν δεν προκαλούσε στους πολιτικούς παρατηρητές μειδιάματα, προκαλούσε εκπλήξεις και απορίες για την προχειρότητα του πολιτικού μας μηνύματος.

Στη δημοσκοπική μας έκρηξη, στα 18% (που βεβαίως ποτέ δεν αναλύθηκαν με σύνεση και σοβαρότητα όπως θα έπρεπε), δηλώναμε έτοιμοι να διαδεχθούμε το ΠΑΣΟΚ στον πολιτικό χάρτη της χώρας, καταγραφόμενοι -όπου να ναι - όχι μόνο ποιοτικά αλλά και αριθμητικά ως η κύρια αντιπολιτευτική δύναμη.

Όταν τα δημοσκοπικά ευρήματα άρχισαν να περιορίζονται, καταθέσαμε το σχήμα ΣΥΝ-ΚΚΕ για κυβέρνηση της Αριστεράς.

Όταν μας θεώρησαν επιεικώς ανεδαφικούς, περάσαμε στο σχήμα ΣΥΝ-ΚΚΕ και διαγραμμένοι/αποχωρούντες του ΠΑΣΟΚ.

Όταν δεν κατέφθαναν αποχωρούντες από το ΠΑΣΟΚ, επιστρέψαμε στο «κυβέρνηση της Αριστεράς με πυρήνα τον ΣΥΡΙΖΑ»

Όταν το ΚΚΕ μας έστελνε την άρνησή του και τις ειρωνείες του, επιστρέψαμε στο «ΣΥΝ και ριζοσπαστικές δυνάμεις της Αριστεράς, ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή», έχοντας όμως αφήσει «άδεια την καρέκλα» δίπλα μας για το ΚΚΕ.

Όταν τον Δεκέμβρη το ΚΚΕ μας επετέθη με τον γνωστό βίαιο τρόπο, θυμώσαμε, και λόγω θυμού πετάξαμε την καρέκλα.

Και όταν μια βδομάδα πριν την κάλπη οι δημοσκοπήσεις μας βύθιζαν, επανήλθε ο τρίτος πόλος με ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ, αλλά αυτή τη φορά και με Οικολόγους, που ήταν επίκαιροι.

Με ένα τέτοιο πολιτικό «σχέδιο πινγκ-πονγκ» και με μια απολύτως αδικαιολόγητη αλαζονεία και αμετροέπεια, η πολιτική μας αξιοπιστία άρχισε να γίνεται ζητούμενο πια.

Τα όσα αλαζονικά και αμετροεπή λέγονταν ερέθιζαν επαναστατικά στις γραμμές μας διάφορους αφελείς, όταν τα άκουγαν, αλλά απωθούσαν κατά μάζες έναν κόσμο, κυρίως από το ΠΑΣΟΚ, που είχε παράσχει σʼ αυτή τη φάση απλόχερα την εμπιστοσύνη του στον ΣΥΝ.

Ακολούθησε ο Δεκέμβρης με όσα τραγικά ζήσαμε: Τις σπουδαίες διαδηλώσεις, την οργή και την απόγνωση της νεολαίας. Το αίμα του μικρού μαθητή, την καμένη πόλη, τη βία, την απόγνωση, αλλά και τους βανδαλισμούς και το πλιάτσικο της κουκούλας.

Σοβαρές παραλείψεις και λάθη του κόμματος επέτρεψαν τη συκοφάντησή του και κατέγραψαν με αρνητικό τρόπο τον ΣΥΝ στην κοινωνία.

Υπάρχουν ευθύνες γιʼ αυτό, μεγάλες ευθύνες. Δεν θέλω να πω αυτή την ώρα τίποτα άλλο γιʼ αυτήν την περίοδο. Ένα μόνο θα πω: συντρόφισσες και σύντροφοι, ο Δεκέμβρης μας στοίχισε πολύ ακριβά.

Για να φθάσουμε τέλος στις ευρωεκλογές.

Στις ευρωεκλογές, η ηγετική πλειοψηφία του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ σφράγισε με τον αρνητικότερο τρόπο την πολιτική και εκλογική μας προσπάθεια. Απομακρύνθηκε από το βασικότερο ίσως χαρακτηριστικό της ύπαρξης μας, από τον αριστερό μας ευρωπαϊσμό και δημιούργησε κύματα πικρίας στον κόσμο μας, στην ιστορική βάση του χώρου μας, στους πολίτες της ανανεωτικής αριστεράς.

Το προγραμματικό κείμενο του ΣΥΡΙΖΑ, που εμφανίστηκε ως περιληπτικό, επί τα χείρω, των 15 σημείων και η ευρωδιακήρυξη, ήταν κείμενα στα οποία καταγράφονταν οι κοινοί τόποι των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ που διαμορφώνουν αυτό που ονομάζουν ως «αντισυστημική και αντικαπιταλιστική αριστερά». Δηλαδή:

Απόρριψη των μεταρρυθμίσεων

Απόρριψη της πράσινης ανάπτυξης

Απόρριψη της κρατικής ρυθμιστικής παρέμβασης

Όλα τα παραπάνω θεωρούνταν απλώς κόλπα και τεχνάσματα διάσωσης και επιβίωσης του καπιταλισμού, τα οποία δεν ενδιαφέρουν την Αριστερά, και στα οποία η Αριστερά δεν πρέπει να ανακατεύεται, δηλαδή να ασκεί πραγματική πολιτική.

Δεν είχε συγκεκριμένο και σαφές στίγμα για τα κοινωνικά ζητήματα. Δεν ανέδειξε τον αριστερό ευρωπαϊσμό. Περιορίσθηκε στον καταγγελτικό λόγο, χωρίς ταυτόχρονα να προτάξει συστηματικά διεκδικητικές – μεταρρυθμιστικές προτάσεις για τα προβλήματα των πολιτών και της χώρας. Ο καταγγελτισμός δεν είναι ικανός από μόνος του να συντελέσει στην αλλαγή των συσχετισμών. Δεν διαμόρφωσε σχέση προγραμματικής εμπιστοσύνης με τους πολίτες.

Η Αριστερά καταγράφεται ως μία μετωπική, αντισυστημική, αντικαπιταλιστική δύναμη απέναντι στις δυνάμεις του αστισμού.

Ειδικότερα στο κείμενο της διακήρυξης για τις ευρωεκλογές, η ΕΕ παρουσιάστηκε ως το απόλυτο κακό. Η παρούσα Ευρώπη δεν αφορά την Αριστερά. Απορρίπτονταν όλες οι συνθήκες που συγκροτούν την ΕΕ. Δεν υπήρχε παρά μόνο μία αναφορά στο ΚΕΑ για να δηλωθεί ότι πρέπει να συμμαχήσει με την αντικαπιταλιστική Αριστερά στην Ευρώπη. Δεν υπήρχε καμία αναφορά στην ανάγκη για μια νέα ευρωπαϊκή συνταγματική συνθήκη. Απαξιώνονταν πλήρως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, ακόμα και οι εκλεγμένοι όπως το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, ως έχοντες μόνη αποστολή την καταδυνάστευση των υποτελών τάξεων, χωρίς να υπάρχει καμιά πρόταση για τη θεσμική συγκρότηση της ΕΕ. Εννοείται ότι απουσίαζε οποιαδήποτε αναφορά στο σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία.

Η Ευρώπη εμφανιζόταν μόνο ως πεδίο ταξικών, κινηματικών αγώνων και διεκδικήσεων και έτσι «από τα κάτω», θα προέκυπτε μια άλλη Ευρώπη του σοσιαλισμού σε έναν διαφορετικό κόσμο. Και αυτό, ακόμα χειρότερα, με την εντελώς λανθασμένη, εθνικής αναδίπλωσης αντίληψη, της αλλαγής των συσχετισμών πρώτα σε κάθε επί μέρους χώρα.

Ο πολιτικός εκτοπισμός του συντρόφου μας Δημήτρη Παπαδημούλη, του καλύτερου έλληνα ευρωβουλευτή, σε σίγουρα μη εκλόγιμη θέση κορύφωσε την έλλειψη αξιοπιστίας. Πέραν πάσης αμφιβολίας ο καθένας πια καταλάβαινε τις πραγματικές στοχεύσεις. Τώρα όλοι αντιλαμβάνονται πόσο αυτοκτονική πολιτική επιλογή ήταν.

• Δεν φοβηθήκαμε να προειδοποιήσουμε. Και γι αυτά και για τα προβλήματα που θα προκαλούσε το ηγετικό δίδυμο στην ηγεσία του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Προσπαθήσαμε εγκαίρως και στα όργανα και στις οργανώσεις και δημόσια να αποτρέψουμε όλη αυτή την καταστροφική πορεία.

Τώρα, μετά την κατάρρευση των αυτάρεσκων και αποδεδειγμένα παραπλανητικών προβλέψεων, ήρθε η κρίση.

Δεν είναι μόνον η αποτυχία αποτελεσματικής διεύθυνσης του κόμματος και των πολιτικού χώρου. Δεν είναι μόνον η πρόκληση διαίρεσης στην κοινωνική μας βάση. Δεν είναι μόνον η κρίση εκπροσώπησης του ανανεωτικού αριστερού χώρου στην οποία αναφερθήκαμε.

Εδώ και μήνες βαθαίνει η κρίση ταυτότητας του ΣΥΝ, του ΣΥΡΙΖΑ, ευρύτερα του πολιτικού μας χώρου. Τι πολιτική δύναμη θα είναι; Αντισυστημική, όπως διαφημίζεται, που θα ενισχύει τις διαιρέσεις στο λαό για να παράγει τηλεοπτικό θέαμα; Ή αποφασισμένη ενωτική δύναμη των ώριμων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία;

Οι κεντρικές επιλογές της πλειοψηφίας της ηγεσίας δοκιμάστηκαν, όπως άλλωστε η ίδια είχε ζητήσει.

Δοκιμάστηκαν. Πέτυχαν;

Όλες απέτυχαν.

• Τώρα απαιτείται μια μεγάλη πολιτική στροφή.

Η αναγνώριση της αποτυχίας είναι το πρώτο βήμα για τη διόρθωση. Η ομολογία των λαθών πρέπει να γίνεται όχι για να δηλώνει καταστροφικές διαθέσεις, αλλά για να υπάρχει η κρίσιμη και πολιτικά ειλικρινής συναγωγή συμπερασμάτων. Δυστυχώς στον ίδιο αυτό χώρο πριν μια βδομάδα η Κεντρική επιτροπή του ΣΥΝ αρνήθηκε να σεβαστεί την πραγματικότητα και αποφάσισε κατά πλειοψηφία ότι δεν χρειάζεται να αλλάξει τίποτα.

Και αμέσως μετά ξέσπασε η κρίση με την παραίτηση – και την ανάκλησή της - του Αλέκου Αλαβάνου, ο οποίος έθεσε εν αμφιβόλω σειρά επιλογών της τελευταίας περιόδου.

Η κρίση είναι παρούσα και θα εξελίσσεται αν δεν αντιμετωπισθούν τα πολιτικά ζητήματα που την προκάλεσαν.

Σε κάθε περίπτωση οι αιτίες και οι σχετικές ευθύνες είναι αναγκαίο να συζητηθούν το επόμενο διάστημα όχι μόνο από την ηγεσία, αλλά ανοικτά μπροστά στα μέλη και τους αριστερούς πολίτες που θέλουν να αναζητήσουν, να συζητήσουν, να πάρουν θέση. Μόνον ένας ανοιχτός, δημοκρατικός διάλογος θα δώσει λύσεις και προτάσεις. Ένας διάλογος μπροστά στην κοινωνία, ειλικρινής διάλογος, χωρίς βεβαιότητες και εφησυχασμούς, χωρίς στοιχίσεις, και περιχαρακώσεις σε κομματικές πλειοψηφίες και μειοψηφίες.

Κάνουμε δραματική έκκληση.

Η Ανανεωτική Πτέρυγα μπροστά στις εξαιρετικά δύσκολες στιγμές που περνάει ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, μπροστά στην κρίση και του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ, μπροστά στη μεγάλη κρίση στην ηγεσία τους, επιμένει ότι απαιτείται και προτείνει :

- Αναβάπτιση στις μεγάλες ανανεωτικές, σύγχρονες και δημοκρατικές αρχές που γέννησαν τη δική μας Αριστερά.

- Μεγάλη στροφή στην πολιτική και κοινωνική παρέμβαση

- Ανακαθορισμός σε νέα βάση του ΣΥΡΙΖΑ

Είναι δραματική έκκληση.

Δικαιούμαστε – με βάση όσα έγιναν – να την χαρακτηρίσουμε και προειδοποίηση.

Δεν καταστροφολογούμε.

Θέλουμε να δούμε το 4,7% ακριβώς σαν ευκαιρία.

Προϋπόθεση για να αλλάξει ρότα το καράβι, είναι να στρίψουμε το τιμόνι, να μην συνεχίσει να σημαδεύει και τη δεύτερη ξέρα.

Στη διαφορετική πορεία μπορούν να συμβάλουν μόνον όσοι είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν το δογματικό αλάθητο.

• Οι κεντρικές μας θέσεις οργανώνονται σε τρείς ενότητες :

Πρώτο βήμα είναι να εγκαταλειφθεί η επιθετικότητα προς τις ανανεωτικές αριστερές αρχές και ρίζες μας. Καταλαβαίνουμε τη δυσκολία σειράς ηγετικών στελεχών στο ΣΥΝ και το ΣΥΡΙΖΑ, αλλά σήμερα δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Ο ευρύτερος πολιτικός χώρος της σύγχρονης αριστεράς στη χώρα μας δεν μπορεί να δρα με συνέπεια και συνεκτικά όταν απορρίπτει τις κεντρικές επιλογές του δημοκρατικού δρόμου, της ευρύτερης δυνατής λαϊκής ενότητας, της αναμόρφωσης των θεσμών με τη διεύρυνση της δημοκρατίας. Όταν συγκρούεται με αυτές τις επιλογές εκπίπτει σε αριστερίστικη ομάδα που προκαλεί διεργασίες που ποτίζουν ξένες αυλές, και κυρίως τη δεξιά και την ακροδεξιά.

Μακριά, λοιπόν, από αριστερίστικες επιλογές και συμμαχίες, προκατασκευασμένες απαντήσεις σκοπιμότητας. Με ανοιχτά μάτια και σκέψη για να μελετούμε τις κοινωνικές διεργασίες, με αντιδογματική πνευματική στάση, ελεύθερη σκέψη και κρίση.

Εντάσσουμε τους μικρούς και μεγάλους κοινωνικούς αγώνες στη στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου προς το σοσιαλισμό, ειδικά μέσα στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης και της πολιτικής – ηθικής κρίσης. Με καθημερινό αγώνα για τη διεύρυνση της δημοκρατίας, για τα δικαιώματα των εργαζομένων, των νέων, των γυναικών, των ανέργων, των μεταναστών, την προστασία του περιβάλλοντος, την δημοκρατική ολοκλήρωση και την προοδευτική Ευρωπαϊκή πορεία.

Πρόκειται για μια πορεία χωρίς εμπόδια, εσωτερικά και διεθνή, για μια ανθισμένη λεωφόρο; Όχι βέβαια. Ξέρουμε ότι για να διασφαλισθούν τα προνόμια, οι ανισότητες, τα υπερκέρδη έχουν επιστρατευθεί και στην Ελλάδα και αλλού ένα εύρος “εργαλείων”: από την λαϊκή διαίρεση, το φόβο, τη διαφθορά έως τη βία και την καταστολή.

Η στάση ενός κόμματος του δημοκρατικού δρόμου απέναντι στη βία είναι από τα κεντρικά ζητήματα.

Το ξέραμε.

Η διαίρεση του λαού, η πρόκληση αισθημάτων ανασφάλειας και φόβου, οδηγεί μόνον σε στροφή προς συντηρητικές θέσεις και ακροδεξιά ατζέντα.

Δύναμη της προοδευτικής πορείας είναι η συσπείρωση των λαϊκών, των κοινωνικών δυνάμεων και η δημοκρατία.

Η αναβάπτισή στις μεγάλες ανανεωτικές, σύγχρονες και δημοκρατικές αρχές που γέννησαν τη δική μας Αριστερά είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για τα επόμενα βήματα.

Η θέση της ευρείας ενότητας, που αναφέραμε, είναι ο πυρήνας της πολιτικής στροφής. Ενότητα θέσεων και προτάσεων.

• Χωρίς να επιδεικνύει αλαζονικές συμπεριφορές που προσβάλλουν ακριβώς τους πολίτες με τους οποίους θέλουμε μια κοινή πορεία, η ανανεωτική αριστερά αναζητεί τις πραγματικές συγκλίσεις ανάμεσα στις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, όπως αυτές εκφράζονται και δρουν στην κοινωνία μας, όχι στο μυαλό μας ή σε αναλύσεις για άλλες εποχές και περιόδους.

Αυτή είναι μια πολιτική που αναπαράγει τους υπάρχοντες συσχετισμούς, όπως μας κατηγορούν οι λάτρεις μιας κάποιας, νέας “αριστερής στροφής”; Είναι μια πολιτική που δεν λογαριάζει την κοινωνική αμφισβήτηση, τις εντάσεις που προκάλεσαν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές, η περιθωριοποίηση, ο αυταρχισμός;

Ακριβώς το αντίθετο.

Αλλαγή στις πολιτικές του κράτους, του δήμου, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να γίνει αν δεν υπάρξουν συμπτώσεις, συνεργασίες που να δημιουργούν δημοκρατικές πλειοψηφίες αλλαγών. Κάθε άλλη επιλογή στο όνομα συνήθως μιας επαναστατικότητας, παριστάνει ότι θέλει να αλλάξει τα πράγματα, αλλά δεν τολμά να το κάνει ή τα αλλάζει προς το χειρότερο.

Οι κοινωνικές αμφισβητήσεις, οι εντάσεις, οι εκρήξεις είναι αποτελέσματα των κυρίαρχων πολιτικών αποκλεισμού, ακόμη και βίας. Είναι εκδηλώσεις του προβλήματος , της κοινωνικής κρίσης. Δεν είναι αυτόματοι οι τρόποι λύσης του προβλήματος, της κρίσης. Πολλές φορές μάλιστα οδήγησαν στην επιδείνωση των πολιτικών συσχετισμών. Εκείνο που μετράει και έχει αποτέλεσμα, είναι η αλλαγή στις πολιτικές.

Εμείς δεν έχουμε αυταπάτες. Ξέρουμε ότι οι κατεστημένες εξουσίες έχουν όρια ελιγμών και δικές τους στοχεύσεις. Γι αυτό και πάντα συνδυάζουμε τους μικρούς (εντός εισαγωγικών μικρούς) και μεγάλους αγώνες με την αλλαγή στην εξουσία – στη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά όχι μόνον σε αυτή.

Δεν εγκαταλείπουμε τους δημοκρατικούς θεσμούς στους διαχειριστές των σκοτεινών κέντρων εξουσίας και νομής του πλούτου. Στηρίζουμε τη συλλογικότητα που δυναμώνει μέσα από την δημοκρατική, χωρίς εκβιασμούς και απειλές, λειτουργία των αποκεντρωμένων θεσμών στην αυτοδιοίκηση, στα πανεπιστήμια. Έχουμε προσδοκίες για την ανανεωτική δράση των μικρών συλλογικοτήτων και των πρωτοβουλιών των πολιτών. Θεωρούμε σημαντικό το ρόλο των μη κυβερνητικών οργανώσεων. Έχουμε εγκαταλείψει τη δογματική, γενικευμένη εχθρότητα προς την επιχειρηματική δραστηριότητα, πεισθήκαμε ότι αλλαγή πορείας δεν σημαίνει γενικευμένες κρατικοποιήσεις. Στηρίζουμε τις προτάσεις μας για την ενίσχυση των δυνάμεων της εργασίας στο δυνάμωμα των συλλογικών αγαθών, στις επενδύσεις για τα δημόσια αγαθά, την παιδεία, την έρευνα, την υγεία.

Δεν αντιμετωπίζουμε τη νεολαία ως επικοινωνιακό υλικό προς διαχείριση και αξιοποίηση. Ξέρουμε ότι θέλει υλικό και θεσμικό πεδίο για να αναπτύξει τη δυναμική και τις δράσεις της, ότι αναζητεί προοπτικές και αξίες.

Επαναλαμβάνουμε όσα είχαμε τονίσει τον Ιανουάριο, στην προηγούμενη συνάντησή μας :

Όσο λάθος είναι να θεωρούμε ότι ο αριστερός μεταρρυθμισμός εξαντλείται στο στόχο της συμμετοχής στην άσκηση της εξουσίας, δηλαδή σε έναν άμετρο κυβερνητισμό, άλλο τόσο είναι λάθος, ερμηνεύοντας την κρίση με φθαρμένα ερμηνευτικά εργαλεία, να θεωρούμε «αριστερή» την εκτόπισή μας από τις κεντρικές πολιτικές διαδικασίες.

O νέος αριστερός μεταρρυθμισμός έχει νόημα και γόνιμες προοπτικές μόνον όταν επιχειρείται σε κάθε βήμα με τη συμμετοχή, την πάλη και τον έλεγχο των εργαζομένων, όταν οι συγκεκριμένες λύσεις και πολιτικές που προωθεί εμπνέονται και χαρακτηρίζονται από τις αρχές του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της οικολογίας, όταν είναι δηλαδή κοινωνικά γενικεύσιμες και υπηρετούν την ελευθερία, την ισότητα και την αλληλεγγύη, όταν είναι συμβατές με την προστασία και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος, όταν εγγράφονται στη λογική της αειφορίας

Τονίσαμε και επιμένουμε ότι η δική μας εναλλακτική πρόταση εξουσίας, στηριγμένη σε μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία, έχει στόχο να διαμορφωθεί μια αποτελεσματική απόκρουση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της Ν.Δ., να υπάρξει ελπιδοφόρα διέξοδος στον αποδυναμωμένο δικομματισμό, και αποτροπή της αναστήλωσής του και να μετατοπιστεί ο πολιτικός συσχετισμός δυνάμεων υπέρ των αναγκαίων αλλαγών.

Τρίτη ενότητα θέσεων μας, συνέπεια των δυο προηγουμένων, είναι πώς βλέπουμε το ΣΥΡΙΖΑ και το ΣΥΝ.

Ας προσέξουμε τα επόμενα που σχετίζονται με τις συζητήσεις των ημερών:

α) Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι επιλογή του κόμματός μας με συνεδριακές αποφάσεις. Σεβόμαστε αυτή την επιλογή που πλειοψήφησε, γιατί σεβόμαστε τη δημοκρατία και τις συλλογικές μας κατευθύνσεις.

Ζητάμε όμως αποσαφήνιση του χαρακτήρα του και των εσωτερικών του δομών.

Συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ δηλώνουν πράγματα αντίθετα από αυτά που μας πληροφορεί η ηγεσία του Συνασπισμού ότι ισχύουν και απορρίπτουν τον ιδιαίτερο ρόλο του κόμματός μας στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α.

Εμείς δηλώνουμε ότι αρνούμαστε τον υπερσυγκεντρωτικό χαρακτήρα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και δεν δεχόμαστε την εν λευκώ εξουσιοδότηση στις πολιτικές του αποφάσεις που νομιμοποιούνται εκ των υστέρων, χάριν της «αυταξίας» της ύπαρξής του. Εμείς ζητάμε τον ανακαθορισμό του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., τυπικά και ουσιαστικά, ως πολιτικό συνεργατικό σχήμα και όχι ως σχήμα που θα υποκαθιστά και θα ακυρώνει τον Συνασπισμό και το δικαίωμα διατήρησης των δικών του θέσεων. Δεν αποδεχόμαστε την επιχειρούμενη, με τον έναν ή άλλο τρόπο, μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο πολιτικό σχηματισμό. Μια τέτοια επιλογή είναι έξω από την ιδρυτική μας συμφωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να υποκαταστήσει το κόμμα μας. Κάρτα μέλους έχουμε μόνο σε ένα κόμμα.

β) Η Ανανεωτική Πτέρυγα και εγώ προσωπικά θέλουμε να διαφυλάξουμε την ενότητα του κόμματός μας. Θέλουμε όμως να δηλώσουμε κατηγορηματικά ότι είμαστε στελέχη με κριτική σκέψη που μας ακολουθεί η παράδοση της αμφισβήτησης μιας ολόκληρης κομμουνιστικής παράδοσης σε πολύ πιο χαλεπούς καιρούς και η επιμονή στον αγώνα για σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία.

Στηρίζουμε και υποστηρίζουμε το κόμμα, μέσα από πολιτική και δράση χωρίς μεταφυσικούς παραλογισμούς. Το κόμμα είναι αυτό που εκφράζεται κάθε φορά ως σχέδιο, ως πολιτική και ως αντίληψη.

Αν επιμένουν σήμερα να εμφανίζονται και να επιχειρούν να κυριαρχήσουν στον ΣΥΝ ιδέες που τον απομακρύνουν από την ιστορική ανανεωτική του διαδρομή, την πορεία του, τα μέλη, τα στελέχη και οι φίλοι του πρέπει να σταθούν όρθιοι και άγρυπνοι φύλακες αυτής της διαδρομής.

Θέλω από αυτό το βήμα να απευθυνθώ και σε όλα τα μέλη του ΣΥΝ και πέραν των συντρόφων μου της Ανανεωτικής Πτέρυγας, σε όλους τους συντρόφους και τις συντρόφισσες που περπατήσαμε μαζί όλα τα άνυδρα χρόνια, για να τους πω:

Αν κάποιος αγαπάει πραγματικά και όχι μεταφυσικά αυτό το κόμμα και θέλει να το υπερασπιστεί, οφείλει να έχει ως ενδιαφέρον όχι μόνο την ενότητα και την ενιαία έκφρασή του, ανεξαρτήτως του τι αυτό εκπέμπει, αλλά και την αταλάντευτη και συνεχή διεκδίκηση γιʼ αυτό που προσπάθησε να είναι και να φέρει στην ελληνική πολιτική σκηνή. Οφείλει λοιπόν να έχει σαφές μέτωπο απέναντι σε ό,τι αλλοιώνει τη φυσιογνωμία του.

• Το κέντρο του κόσμου δεν είμαστε εμείς.

Οι αναζητήσεις και οι αντιπαραθέσεις μας έχουν αξία όταν προσφέρουν σε μια διαφορετική πορεία της χώρας.

Μάλιστα, όχι γενικά σε μια διαφορετική πορεία.

Αλλά σε μια προοδευτική, δημοκρατική πορεία βαθιών, σημαντικών αλλαγών.

Στο νέο τοπίο μετά τις εκλογές, κεντρικό ζήτημα παραμένει η κατεύθυνση που θα πάρει η χώρα εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Ποιό μοντέλο θα κυριαρχήσει, ποιοί θα ωφεληθούν, ποιοί θα πληρώσουν, όχι μόνον βραχυπρόθεσμα, αλλά και μακροπρόθεσμα.

Η τύχη του δικομματισμού και της δικομματικής εναλλαγής θα κριθεί κυρίως από το πού θα στραφούν οι πολίτες που απείχαν από τις εκλογές. Εμείς δεν μπορούμε να επιδράσουμε καθοριστικά στο σύνολο αυτών των πολιτών. Μπορούμε όμως να κάνουμε το δικό μας καθήκον.

Στο μερίδιο που μας αναλογεί να καλύψουμε το πολιτικό κενό που δημιουργήθηκε στην έκφραση της ανανεωτικής αριστεράς.

Να μιλήσουμε και να πείσουμε τους πολίτες της κοινωνικής αριστεράς, τους προοδευτικούς πολίτες, όλους εκείνους που προσδοκούν και θέλουν τη ρηγμάτωση του πολιτικού στερεότυπου του δικομματισμού, που κυριάρχησε και σώρευσε τεράστια προβλήματα στην κοινωνία.

Σε αυτό αποσκοπούν οι πρωτοβουλίες και οι προτάσεις μας.

Η συγκρότηση μιας εναλλακτικής πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας είναι το μόνο στρατηγικό σχέδιο που αμφισβητεί έμπρακτα τη διαιώνιση της κυριαρχίας του δικομματισμού.

• Σύντροφοι και συντρόφισσες

Βρισκόμαστε σήμερα, μετά την εκλογική ήττα, σε σημείο καμπής και οφείλουμε να ξεδιπλώσουμε τα επιχειρήματά μας, να κρατάμε ανοικτά τα αυτιά μας στον αντίλογο, αλλά και να απαντούμε με σαφήνεια.

Θέλω να σας δηλώσω εκφράζοντας και όλα τα στελέχη της Ανανεωτικής Πτέρυγας, τα στελέχη της ΠΓ και της ΚΠΕ, ότι όσοι συγκροτήσαμε μέσα από πολλές δυσκολίες αυτό το ανανεωτικό ρεύμα μέσα στο κόμμα, θα επιμείνουμε στην Πολιτική και μόνον στην Πολιτική.

Θα μείνουμε αδιάφοροι στις εσωκομματικές συγκρούσεις που γίνονται ερήμην της πολιτικής.

Η κοινωνική και πολιτική υποχρέωση της σύγχρονης, ανανεωτικής και ανανεούμενης αριστεράς, είναι να πρωτοστατήσει, να μην αδρανήσει στη νέα φάση.

Τώρα, πρώτη προτεραιότητα είναι η ανασύνταξη, η ενεργοποίηση όλων των ανανεωτικών αριστερών δυνάμεων και πολιτών ανεξάρτητα από τη στάση τους μπροστά στην κάλπη.

Η σημερινή μας συνάντηση είναι κάλεσμα συσπείρωσης, προβληματισμού και δράσης.

Όλοι μοιραζόμαστε κοινές αγωνίες, ανησυχίες για τη μελλοντική πορεία. Δεν μας αξίζει όμως η παραίτηση και η απογοήτευση.

Αξίζει και μπορούμε να αλλάξουμε τους συσχετισμούς.

Αγωνιστήκαμε και αγωνιζόμαστε για μια Αριστερά που εργάζεται με ευθύνη για προγραμματικές συμμαχίες και που δεν αναλίσκεται στην πεισματάρικη αναζήτηση εχθρών, δηλαδή στην αναπαραγωγή μικροκομματικών εξουσιών.

Επιμένουμε στη στρατηγική σημασία της συνάντησης με τις δυνάμεις της Οικολογίας.

Αγωνιζόμαστε για την πραγματική αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών στη χώρα μας, την αποτελεσματική απόρριψη της δικομματικής εναλλαγής.

Απάντηση στην κρίση ταυτότητας του πολιτικού χώρου του Συνασπισμού είναι η ανανεωτική αριστερή και οικολογική φυσιογνωμία.

Απευθυνόμαστε σε κάθε αριστερό, προοδευτικό πολίτη. Σε κάθε μέλος, φίλο του πολιτικού μας χώρου.

Υποστηρίζουμε, χωρίς αλαζονεία, ότι οι πολιτικές προτάσεις, αξίες και αντιλήψεις της ανανεωτικής αριστεράς και της οικολογίας είναι απάντηση στην κρίση της ελληνικής πολιτικής, στην κρίση προοπτικής της χώρας.

Αποκαθιστούν την αξιοπιστία και το κύρος της συλλογικής δημοκρατικής δράσης, εκφράζουν τα άμεσα και γενικότερα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζόμενων, ανδρών και γυναικών, των νέων, των ανέργων, των δημιουργών, των ανθρώπων της επιστήμης και του πολιτισμού.

Επαναφέρουν στο επίκεντρο το κρίσιμο θέμα της Ευρωπαϊκής πορείας, της θέσης της Ευρώπης της δημοκρατίας και των λαών σε ένα κόσμο που αλλάζει δραματικά, μέσα από μεγάλες αντιπαραθέσεις.

Οι θέσεις μας δίνουν πλειοψηφικό περιεχόμενο στον αγώνα για τα δικαιώματα όλων, ελλήνων υπηκόων και μεταναστών, προσωρινών και μόνιμων κατοίκων των πόλεων και των γειτονιών μας, απομονώνοντας το ακροδεξιό μίσος, το φόβο και τη βία, στηρίζοντας την αρμονική κοινωνική συνύπαρξη.

Το ξέρετε. Οι ανανεωτικές ιδέες και θέσεις υποστηρίχθηκαν και ρίζωσαν σε αντίξοες και δύσκολες συνθήκες. Δεν σπάζουμε αυτές τις ρίζες. Τιμούμε τους πρωτεργάτες για τη διορατικότητα και την τόλμη τους. Διδασκόμαστε.

Οι ιδέες και οι θέσεις της ανανέωσης εμπνέουν σήμερα και κομματικές δυνάμεις, αλλά και αριστερές δυνάμεις ανένταχτες, εμπνέουν συναγωνιστές και συναγωνίστριές μας που χρόνια παλεύουν μαζί μας για την μεγάλη υπόθεση της ανανέωσης της Αριστεράς.

Η σημερινή μας συνάντηση ας γίνει κοινή δέσμευση.

Δέσμευση δική μας, δέσμευση δική σας.

Επιτρέψτε μου τον προσωπικό λόγο:

Σας διαβεβαιώ: είναι και προσωπική μου δέσμευση.

Θα ξαναφέρουμε στο προσκήνιο την Αριστερά που ονειρευτήκαμε.

Την αριστερά που χρειάζεται η κοινωνία και την περιμένει.