Ευρωεκλογές στην Ευρώπη 2009. Μήνυμα ελήφθη;

Ένα τεράστιο ποσοστό αποχής – ρεκόρ για τα μέχρι τούδε χρονικά σημείωσαν οι Ευρωεκλογές του 2009 για την Ευρώπη, με μια σαφώς δεξιά στροφή στο Ευρωκοινοβούλιο και νίκη στην Ομάδα Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και Ευρωπαίων Δημοκρατών (Ε.Λ.Κ-Ε.Δ.), και άνοδο των Πρασίνων και κομμάτων ακραίων τάσεων.

Για την Ευρώπη το ποσοστό αποχής ανήλθε στο 56,99%, ενώ για την Ελλάδα σημείωσε ρεκόρ που ξεπέρασε το προηγούμενο των Ευρωεκλογών του 2004, το οποίο και είχε χαρακτηριστεί τότε ως το μεγαλύτερο των μεταπολιτευτικών χρόνων και διαμορφώνεται στο 47,4% το οποίο–στην γενικώς πολιτικοποιημένη Ελλάδα- δεν μπορεί να αποδοθεί ούτε στο τριήμερο του Αγίου Πνεύματος αλλά ούτε και στην αδιαφορία για τα κοινά.

Υπάρχει τεράστια ειδοποιός διαφορά στα κριτήρια που θα όφειλε ο ψηφοφόρος να ψηφίσει για την Ευρώπη σε σχέση με των εθνικών εκλογών, αλλά αυτή τη φορά ούτε στην Ελλάδα αλλά και σε καμία Ευρωπαϊκή χώρα δεν ψήφισαν οι πολίτες προσανατολισμένοι προς το Ευρωπαϊκό όραμα, αλλά με εθνικά κριτήρια. Ειδικά δε στην Ελλάδα καμία μνεία δεν έγινε για την Ευρώπη είτε σε προεκλογικές ομιλίες είτε στο περίφημο τηλεοπτικό debate των πολιτικών αρχηγών της προηγούμενης εβδομάδας. Οι εκλογές αυτές εκλήφθηκαν παντού στην Ε.Ε. ως μια σφυγμομέτρηση της κοινής γνώμης για τα εσωτερικά θέματα των κρατών – μελών, και για την Ελλάδα με αποδοκιμασία του κυβερνώντος κόμματος που έπεσε στο 32,29% και σαφή άνοδο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. που έλαβε 36,65%, ενώ παρά την όποια συσπείρωση του Κ.Κ.Ε. και διατήρηση του ποσοστού του και αυτό ολίσθησε κατά μία μονάδα λαμβάνοντας 8,35% σε σχέση με το 9,48% που είχε λάβει στις Ευρωεκλογές του 2004. Δυσαρέσκεια εκφράστηκε και προς το ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ. με το ποσοστό του να κυμαίνεται περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2004 λαμβάνοντας 4,70%, μικρή άνοδο σε σχέση με το 4,16% του 2004, αλλά μακράν πέραν των προσδοκιών του για εκλογή 3 ή 4 Ευρωβουλευτών και βεβαίως καμία σχέση με τα γκάλοπ και τις σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης που το ήθελαν να ανέρχεται στο 18% ή εν πάση περιπτώσει σε διψήφια νούμερα, σπρώχνοντας τους ψηφοφόρους του να ψηφίσουν Οικολόγους ή άλλα μικρότερα κόμματα.

Και για τα εν Ελλάδι, η στροφή αυτή στην εκλογή των «λοιπών», συνολικά γύρω στο 7% δεν πρέπει καθόλου να ερμηνευτεί ως ψήφος των απολίτικων ή των «αναποφάσιστων». Ήταν ένα σαφέστατο μήνυμα ότι τουλάχιστον στα καθ’ ημάς τα κόμματα έχασαν την αξιοπιστία τους και ο κόσμος προτίμησε να δώσει ένα ηχηρό σε αυτά χαστούκι υιοθετώντας μια διαφορετική από τη συνήθη πρακτική να καταψηφίσει το κόμμα της Ν.Δ. με την λογική του «κακών προκειμένων το μη χείρον βέλτιστον». Και, mutatis mutandis, το «κακών προκειμένων...» δεν ισχύει μόνο για τα μεγάλα κόμματα, αλλά και για τα μικρά.

Η διαφθορά και η αλαζονεία της Κυβέρνησης με το διάχυτο νεποτισμό, την ατιμωρισία των φαύλων και την προστασία των εσμών φάνηκε και στις δηλώσεις του πρωθυπουργού, που, αν και θα δηλώσει ότι «το μήνυμα ελήφθη», θα προσθέσει στα συνήθη όλων σχεδόν των πολιτικών του τόπου μας «ναι μεν, αλλά» ότι «οι πολίτες αναγνωρίζουν την υπευθυνότητα με την οποία η κυβέρνηση χειρίζεται τα προβλήματα του τόπου», αναιρώντας ταυτοχρόνως την προηγούμενη ρήση του ότι το μήνυμα όντως ελήφθη. Χαμηλότερων τόνων και σοβαρότερες από μεριάς Κυβέρνησης ήταν οι δηλώσεις των Αντώνη Σαμαρά και Γιώργου Σουφλιά, αποφεύγοντας σκοπέλους στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων και αρνούμενοι να σχολιάσουν περαιτέρω.

Για το ΠΑ.ΣΟ.Κ. η χθεσινή αναμέτρηση ήταν μια σαφής νίκη με μία αναμενόμενη και χαμηλών τόνων δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου, η οποία ήρθε να βάλει λίγο φρένο στην αλαζονική προγενέστερη δήλωση Ευάγγελου Βενιζέλου.

Ας μην ξεχνάμε όμως, ότι όπως ακριβώς στο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ υπάρχουν ποικίλες τάσεις και συνιστώσες που διαφωνούν επί των αρχών με τις υπόλοιπες καθιστώντας ανεδαφικό το όραμα της Μεγάλης Αριστεράς, ομοίως και στη Ν.Δ. και στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. υπάρχουν οι ομάδες των διαφωνούντων, με τη διαφορά ότι στα μεγάλα κόμματα αυτό δε γίνεται προς τα έξω ορατό, διότι δεν είναι συνασπισμοί δυνάμεων, αλλά κόμματα και μάλιστα κόμματα προσωποπαγή. Και τελικά, αυτό που διαπιστώνει ο πολίτης με την ελάχιστη γνώση των πολιτικών δρώμενων είναι ότι ανεξαρτήτως της Σταλινικής στροφής του Κ.Κ.Ε. και της συμφωνίας μας ή όχι με αυτό, το τελευταίο είναι ίσως το μόνο ελληνικό κόμμα με τη μεγαλύτερη συσπείρωση, γιατί και τα μέλη του δεν μπορούν να κάνουν και διαφορετικά, οπότε και οι δηλώσεις της Αλέκας Παπαρήγα δεν αποτέλεσαν την έκπληξη.

Η άνοδος του ΛΑ.Ο.Σ. δε γνωρίζω κατά πόσον θα πρέπει να ερμηνευθεί ως η προσωπική νίκη του Γιώργου Καρατζαφέρη που αυτή τη φορά κερδίζει 2 έδρες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όσο ψήφος δυσαρέσκειας των προσελθόντων στην κάλπη οπαδών της Ν.Δ.

Οι Πράσινοι πέτυχαν το στόχο τους και ο Μιχάλης Τρεμόπουλος πηγαίνει στην Ευρωβουλή. Οφείλει ωστόσο να αποδείξει ότι το χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα θα έχει σταθερότητα μέσα στο χρόνο, καθώς στη μεταπολιτευτική τουλάχιστον ιστορία πολλά πολιτικά κόμματα ανήλθαν, φούσκωσαν και εξαφανίστηκαν ως διάττοντες αστέρες.

Και για να μιλάμε σε ρεαλιστική βάση, χρειάζεται επανακαθορισμός στην πολιτική όλων των κομμάτων για να κερδίσουν κάτι και πάλι από τη χαμένη αξιοπιστία τους στον πολίτη.

Στο διά ταύτα; Η μεγάλη ειρωνία. Μεγάλοι κερδισμένοι στην Ευρώπη βγήκαν ο Νικολά Σαρκοζί (με ποσοστό αποχής από τις Ευρωκάλπες της Γαλλίας στο 60%), η Άνγκελα Μέρκελ, ο Μπερλουσκόνι, ο Μπαρόζο, ενώ για τη Μεγάλη Βρεττανία ο Γκόρντον Μπράουν του Εργατικού κόμματος δηλώνει ότι δε θα παραιτηθεί, αν και το κόμμα του ήρθε στις κάλπες τρίτο και καταϊδρωμένο. Κι όσο για την υπόλοιπη Ευρώπη; Για την Ολλανδία έχουμε πρώτο κόμμα τους Χριστιανοδημοκράτες και δεύτερη δύναμη τους ακροδεξιούς του Γκερτ Βίλντερς, στην Αυστρία τους Σοσιαλδημοκράτες να υποχωρούν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, στη Δανία το ακροδεξιό Folkeparti να παίρνει 14% των ψήφων, στην Τσεχία η αποχή άγγιξε το 74% (και δεν ήταν τριήμερο Αγίου Πνεύματος στην Τσεχία), στην Ουγγαρία το προβάδισμα το παίρνει η δεξιά αντιπολίτευση με επίσης ενισχυμένη ακροδεξιά, στη Ρουμανία δεξιά της τάξης του 60% και πλέον, ενώ στη Σλοβακία είχαμε αποχή από τις κάλπες της τάξης του 80%.

Χρειάζεται επανακαθορισμός στην πολιτική των κομμάτων στην Ελλάδα, επανακαθορισμός την πολιτική των κομμάτων της Ευρώπης των 27 και επανακαθορισμός της κοινής Ευρωπαϊκής πολιτικής, αφού και το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα είναι ελλιπές, αλλά και δεν υπάρχει κοινή εξωτερική ή αμυντική πολιτική στην Ευρώπη, μιας και αυτή αποτελεί τη συνισταμένη των κρατών – μελών και δεν υπάρχει κοινή αντιμετώπιση στα εκτός Ευρώπης. Και το πρόβλημα θα αυξάνει, αφού έχουμε Ευρώπη δύο ταχυτήτων με διαφορετικά μείζονα εθνικά προβλήματα στα νέα κράτη – μέλη. Η μεγάλη Ευρώπη οφείλει να κάτσει και να σκεφτεί, όμοια όπως πρέπει να σκεφτεί και η μεγάλη Αριστερά του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ. στην Ελλάδα. Οι συμφωνίες γίνονται σε θεμελιακούς χάρτες αξιών και όχι νεφελωδώς στο όνομα μιας ασαφούς και καθόλου ευδιάκριτης μεγαλοσύνης.

© Ελένη Καλλιανέζου από το Vejen της Δανίας, 8 Ιουνίου 2009